22-2-2024 - Roy Dings - Ervaringsdeskundigheid - lezing

De ervaring leert.. tja wat eigenlijk?

Er is in Nederland een grote verandering gaande omtrent hoe we kijken naar kennis. Lange tijd werd de wetenschap gezien als de voornaamste en meest betrouwbare bron van kennis. Zo was het voor talkshows bijvoorbeeld lange tijd de standaard om een hoogleraar uit te nodigen wanneer het nodig was om een bepaalde actuele gebeurtenis te duiden. In de loop der tijd werd er naast de hoogleraar steeds vaker ook een ervaringsdeskundige uitgenodigd – iemand die die gebeurtenis zelf had meegemaakt. En inmiddels lijkt het erop dat de hoogleraar vaak thuis kan blijven. Wat zegt dit over de manier waarop we in Nederland kijken naar kennis? Is deze trend wenselijk? En hoe hangt deze samen met andere ontwikkelingen in de maatschappij? Immers, bij zowel de coronapandemie, het toeslagenschandaal en de gaswinning in Groningen kreeg de overheid de kritiek dat ze zich teveel bezig hield met statistieken en de menselijke maat uit het oog verloor. Het feit dat er mensen hebben geleden in deze situaties is een belangrijke motivatie om de traditionele verdeling van kennis (‘wie weet wat?’) te herzien.

Vraagstukken over kennis zijn van oudsher het domein van de filosofie. Tijdens deze bijeenkomst gaan we daarom vanuit de filosofie kritisch kijken naar de manier waarop er in onze maatschappij steeds meer aandacht is voor de ervaringen van mensen die, zo is de aanname althans, ook kennis met zich mee brengen. Wat voor ervaringen zijn dat? En wat voor kennis levert het op? Staat die ‘ervaringskennis’ haaks op bijvoorbeeld wetenschappelijke kennis, of zijn ze verenigbaar? Wat moeten we doen als ervaringskennis zegt ‘linksaf’ maar een andere vorm van kennis zegt ‘rechtsaf’ Gedurende de bijeenkomst zullen we ons op en neer bewegen tussen theoretische inzichten uit de fenomenologie, wetenschapsfilosofie en de hermeneutiek, enerzijds, en concrete situaties, casussen en ontwikkelingen in de maatschappij anderzijds. We zullen uitgebreid stilstaan bij de manier waarop ervaringsdeskundigheid een steeds grotere rol speelt in verschillende vormen van zorg (gezondheidszorg, psychiatrie, jeugdzorg, enzovoorts). Ook is er uitgebreid ruimte om te reflecteren op onszelf: hebben wij zelf ervaringskennis – en wat kunnen we daar mee? 

Kom dit ervaren, dan leer je nog wat!(?)